hoe … des te …

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  hoe … des te …    (hulp, bestand)
• IPA: / hu ˈdɛstə / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• hoe … des te …

Woordherkomst en -opbouw

• combinatie van hoe (bijwoord) en des te (bijwoord), beide gevolgd door de vergrotende trap van een bijvoeglijk naamwoord, tot een voegwoord van verhouding

Voegwoord

hoe bijzin met vergrotende trap 1 des te rompzin met vergrotende trap 2

1. wat in de rompzin met vergrotende trap 2 staat, geldt sterker naarmate de bijzin met vergrotende trap 1 meer van toepassing is

   • Natuurlijk moeten we op hetzelfde niveau blijven presteren, maar die druk voelden we sowieso al. Hoe hoger de druk, des te beter er gepresteerd wordt. 
   • Rationalisering maakt de wereld transparanter, schreef hij. Hoe transparanter, des te meer je kunt zien. Totdat alles transparant is, dan zie je niets meer. 
   • Het model overheerser-overheerste zit nog in onze samenleving, ook op de Antillen. Hoe blanker je bent, des te meer ben je waard. 

Opmerkingen

• In de "rompzin met vergrotende trap 2" staat het onderwerp vaak na de persoonsvorm, maar het is ook mogelijk het onderwerp vóór de persoonsvorm te zetten.
• De bijzin of rompzin worden soms verkort, maar in die gevallen is het synoniem "hoe … hoe …" meer gebruikelijk.

Synoniemen

• hoe … hoe …
• des te … des te …

Gangbaarheid

• Het woord 'hoe … des te …' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.