cliché

Nederlands

[2] cliché met afbeelding in spiegelbeeld

Uitspraak

• Geluid:  cliché    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• cli·ché

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans. In de betekenis van ‘drukplaat’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1892 . In de betekenis van ‘afgezaagde uitspraak’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1950

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	cliché	clichés
verkleinwoord	clicheetje	clicheetjes

Zelfstandig naamwoord

het cliché o

1. (taalkunde) (tekstkritiek) beschrijving, uitdrukking of stijlfiguur, die te veel of fout gebruikt is, zodat het aan betekenis verloren heeft

   ▸ Hoewel ik er vaak was geweest en de klinkende namen van Titiaan en Tintoretto achteloos door soireetjes had laten rollen, hoewel ik geroutineerd in mijn krant bleef lezen terwijl de vuurrode hogesnelheidstrein mij over de landverbinding van Mestre naar de oude stad bracht en veelbetekenend begon af te remmen, en hoewel ik mij had voorgenomen om mijn entree in de stad met een praktische instelling te benaderen en enige eventuele beroering van het gemoed uit te stellen totdat ik goed en wel was geïnstalleerd, moest ik even naar adem happen toen ik het station uit liep en het breekbare, pastelkleurige cliché van de stad aan het groene water zich onbekommerd en schijnbaar onschuldig voor mij ontvouwde.

   • Het is een cliché, maar daarom niet minder waar. 

   ▸ Wij weten inmiddels allemaal dat drank meer kapotmaakt dan je lief is, nietwaar? Een cliché, maar wel eentje met een hoog waarheidsgehalte.

2. drukvorm die gebruikt wordt bij het drukken van illustraties in hoogdruk

   ▸ De harde houten hoogdrukvormen waren veel slijtvaster dan koperplaten en wanneer er clichés van gegoten werden, wat vooral na 1830 gebruikelijk werd (we komen op deze techniek verderop terug), waren haast onbeperkte oplagen mogelijk.

Hyponiemen

• lijncliché, rastercliché

Verwante begrippen

• platitude

Afgeleide begrippen

• cliché-uitdrukking, clichébeeld, clichématig, clichématigheid, clichéverhaal,

Vertalingen

    1. te veel gebruikte uitdrukking   

Duits: Klischee (de) o Engels: cliché (en), cliche (en)

Frans: cliché (fr) m

Gangbaarheid

• Het woord cliché staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "cliché" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /kli.ʃe/

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
cliché	le cliché	clichés	les clichés

Zelfstandig naamwoord

cliché m

1. (fotografie) fotonegatief
2. cliché [2], drukvorm die gebruikt wordt bij het drukken van illustraties in hoogdruk
3. (figuurlijk) (tekstkritiek) (taalkunde) cliché [1], gemeenplaats

Werkwoord

cliché

1. voltooid (verleden) deelwoord van clicher