aantrekken

[1] De magneet trekt het metaal aan.

[4] Een jas aantrekken.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  aantrekken    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈantrɛkə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• aan·trek·ken

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  aan vz  en  trekken ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
aantrekken	trok aan	aangetrokken
klasse 3	volledig

Werkwoord

aantrekken

1. overgankelijk, (natuurkunde) dankzij een kracht objecten naar zich toe doen bewegen

   • De magneet trekt alle ijzerdeeltjes aan. 

2. overgankelijk aanlokken

   • De zoete geur trok veel wespen aan. 
   • Werken in een ziekenhuis trekt me niet aan. 

   ▸ Prinses Elfilda dankt haar populariteit grotendeels aan haar verbazingwekkende schoonheid, hoewel er ook iets in haar karakter zit dat het grote publiek aantrekt. Ze zegt weinig, en als ze al een keertje haar mond opendoet, komen de woorden er aarzelend uit, zodat ze een bedeesde indruk maakt, een indruk die nog eens wordt versterkt door de manier waarop ze haar hoofd naar beneden houdt en door haar lange wimpers omhoogkijkt.

3. overgankelijk vaster doen sluiten, vastzetten

   • Hij trok de handrem goed aan. 
   • Hij trok het touw goed aan zodat het pakje dicht bleef zitten. 

4. overgankelijk, (kleding) iets ~: kleding aandoen

   • Ik ga even iets anders aantrekken. 

   ▸ Over mijn donsjas had ik mijn regenjas aangetrokken en ik lag met een regenbroek plus legging in mijn slaapzak te bibberen van de kou.

   ▸ Even douchen, andere kleren aantrekken en dan weer naar papa.

5. ergatief, (economie) een opwaartse trend, een stijgende lijn vertonen

   • De economie trok vorig kwartaal flink aan. 

   ▸ Ze willen onder meer dat er een eind komt aan de groei van Schiphol, waar het vliegverkeer na de coronadip al weer flink aantrekt. De verwachting is dat het rond 2024 weer op het oude niveau is.

6. wederkerend zich ~ van: zijn gedrag wijzigen naar aanleiding van een uitwendige invloed

   • Hij trok zich niets aan van die hoge boete en ging door met veel te hard te rijden. 

   ▸ Het was verschrikkelijk warm, maar daar leek niemand zich iets van aan te trekken en het was ook veel erger geweest tijdens de windstilte op de Rode Zee.

7. wederkerig elkaar ~ een attractieve wisselwerking ondergaan

   • Volgens de wet van de zwaartekracht trekken twee massa's elkaar aan. 

Verwante begrippen

• aandoen, aanhalen, aanlokken, bekoren, opbrengen, opleggen, toelachen, trekken, verlekkeren

Afgeleide begrippen

• aantrekkelijk, aantrekker, aantrekking

Vertalingen

    1. dankzij een kracht objecten naar zich toe doen bewegen   

Duits: anziehen (de) Engels: attract (en) Esperanto: altiri (eo)

Italiaans: attrarre (it) Noors: tiltrekke (no) Spaans: atraer (es)

    2. aanlokken   

Duits: anlocken (de)

Spaans: atraer (es)

    3. kleding aandoen   

Duits: etwas anziehen (de), sich ankleiden (de)

Engels: put on (en)

    4. een opwaartse trend, een stijgende lijn vertonen   

Duits: anziehen (de), ansteigen (de) Engels: recover (en)

    5. zijn gedrag wijzigen naar aanleiding van een uitwendige invloed   

Duits: sich richten (de) nach

Engels: be daunted (en)

Gangbaarheid

• Het woord aantrekken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "aantrekken" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.